Trong suốt chiều dài lịch sử hải quân, tàu sân bay luôn được ví như “lá bài tẩy”, biểu tượng sức mạnh của các cường quốc trên thế trường quốc tế. Khả năng triển khai lực lượng tấn công nhanh chóng, linh hoạt cùng sức mạnh hỏa lực vượt trội đã giúp tàu sân bay giữ vững vị thế “bá chủ đại dương” trong suốt gần một thế kỷ qua. Tuy nhiên, với sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ quân sự, liệu tàu sân bay thời hiện đại có còn giữ vững được vị thế độc tôn? Bài viết dưới đây sẽ cùng bạn đọc phân tích những “khắc tinh” tiềm tàng có thể khiến những “chúa tể đại dương” phải dè chừng.
Tạp chí National Interest (Mỹ) đã chỉ ra rằng, “khắc tinh” đáng gờm đầu tiên đối với tàu sân bay chính là những con tàu ngầm không người lái (UUV) ngày càng hiện đại. Ngay từ thời kỳ Chiến tranh Thế giới thứ hai, tàu ngầm đã được xem là mối đe dọa tiềm tàng với khả năng “giáng đòn chí mạng” vào các tàu sân bay. Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Hải quân Mỹ cũng phải thừa nhận tàu ngầm Liên Xô là một “vấn đề nan giải”.
Vậy điều gì khiến UUV trở thành mối đe dọa đáng sợ hơn cả tàu ngầm thông thường? Khác với tàu ngầm truyền thống, UUV có thể hoạt động độc lập, âm thầm “kiên nhẫn” chờ đợi thời cơ trên các tuyến đường tàu sân bay thường xuyên di chuyển. Khi mục tiêu xuất hiện, UUV sẽ lập tức khai hỏa tấn công, biến “sát thủ săn biển” thành “con mồi” chỉ trong chớp mắt. Với ưu thế vượt trội về khả năng ẩn mình, UUV có thể né tránh hệ thống radar và lực lượng hộ tống, tiêu diệt tàu sân bay một cách hiệu quả mà không cần đánh đổi bằng sinh mạng của binh lính.
Trong thời đại công nghệ số, tàu sân bay đã trở thành một “hệ thống chiến đấu” được số hóa với sự kết nối phức tạp giữa các thành phần. Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa với việc tàu sân bay dễ dàng trở thành mục tiêu tấn công của chiến tranh mạng.
Tạp chí National Interest nhấn mạnh, mặc dù hệ thống mạng trên tàu sân bay luôn được bảo mật nghiêm ngặt, nhưng vẫn tồn tại những lỗ hổng mà tin tặc có thể khai thác. Một cuộc tấn công mạng thành công có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, từ việc làm gián đoạn hoạt động của tàu sân bay, khiến tàu “mù” trước địch, đến việc làm tê liệt toàn bộ hệ thống điều khiển, biến “chúa tể đại dương” thành một “cỗ sắt” trôi dạt vô vọng trên biển.
Một “khắc tinh” khác khiến tàu sân bay phải dè chừng chính là vũ khí siêu thanh. Với tốc độ vượt âm nhiều lần, vũ khí siêu thanh có thể xuyên thủng hầu hết các hệ thống phòng thủ hiện đại. Không giống như tên lửa đạn đạo, vũ khí siêu thanh không bay theo quỹ đạo dễ dự đoán, khiến việc đánh chặn trở nên cực kỳ khó khăn.
Sự kết hợp giữa tốc độ, khả năng tàng hình và sức công phá lớn biến vũ khí siêu thanh thành mối đe dọa “cực kỳ nguy hiểm” đối với bất kỳ hệ thống phòng thủ nào, trong đó có cả tàu sân bay.
Sự xuất hiện của máy bay không người lái (UAV) trang bị vũ khí đã làm thay đổi cuộc chơi trên chiến trường hiện đại. Với ưu thế về khả năng tấn công linh hoạt, chi phí thấp và không gây thương vong cho phi công, UAV đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong các cuộc chiến tương lai.
Đối với tàu sân bay, UAV có thể tạo ra nhiều thách thức lớn. UAV có thể được sử dụng để tấn công tàu sân bay từ nhiều hướng khác nhau, từ cự ly gần cho đến cự ly xa, với độ chính xác cao. Hơn nữa, UAV còn có thể được sử dụng như một công cụ tình báo hiệu quả, giúp thu thập thông tin và theo dõi động tĩnh của tàu sân bay từ xa.
Trong bối cảnh khoa học công nghệ quân sự phát triển như vũ bão như hiện nay, tàu sân bay vẫn là một “lá bài tẩy” quan trọng, nhưng không còn là “bất khả chiến bại”. Những “khắc tinh” tiềm tàng với sức mạnh ngày càng đáng gờm đã và đang thách thức vị thế “bá chủ đại dương” của tàu sân bay. Để ứng phó với những thách thức này, các cường quốc hải quân trên thế giới đang phải không ngừng nghiên cứu, phát triển các giải pháp mới nhằm nâng cao khả năng tồn tại cho tàu sân bay trong chiến tranh hiện đại.